![21jpg [1024x674] 21jpg [1024x674]](https://cms-v1-files.idcom-jst.pl/sites/897/cms/szablony/27173/zdjecia/orign/21.jpg)
Budynek został wzniesiony najprawdopodobniej około 1914 roku. Reprezentuje typ charakterystyczny dla niewielkich gospodarstw, które powstawały w wyniku parcelacji majątków ziemskich na początku XX wieku. Usytuowany został kalenicą części mieszkalnej w stosunku do drogi wiejskiej biegnącej wzdłuż wału przeciwpowodziowego. Z uwagi na swoje walory architektoniczne, dom ten został wpisany do wojewódzkiej ewidencji zabytków.
Obiekt wchodzi w skład zagrody dwubudynkowej. Prezentuje typ zagrody zespolonej, w której do szczytu części mieszkalnej przylega część inwentarska. Budynek został wzniesiony w konstrukcji murowanej z cegły. Całość posiada niewielkie rozmiary, przy czym część mieszkalna jest wyższa w stosunku do części inwentarskiej. Obie przykrywają dachy dwuspadowe o dość wysokim kącie nachylenia połaci dachowych. Dodatkowo dach nad częścią mieszkalną posiada delikatne załamanie uzyskane przy pomocy przypustnic. Pokrycie dachowe stanowi dachówka ceramiczna, zakładkowa.
Część mieszkalna założona została na rzucie zbliżanym do kwadratu o wymiarach: 7,2 m x 8,6 m. Jej wnętrze posiada dwutraktowy układ pomieszczeń. Wejście do sieni zapewniającej komunikację z pozostałymi pomieszczeniami poprzedza niewielkich rozmiarów, wtórny wiatrołap. Pozostałe pomieszczenia to kuchnia oraz dwie izby. Wejście do części inwentarskiej znajduje się od strony podwórza.
Elewacja południowo-zachodnia – frontowa - jest niesymetryczna, trójosiowa. Jej osie wyznaczają otwory okienne oraz wejście do budynku poprzedzone murowanym gankiem pełniącym funkcję wiatrołapu. Na szczególna uwagę zasługuje elewacja południowo-wschodnia, której szczyt wzniesiono w konstrukcji szkieletowej o dekoracyjnym układzie elementów. W przyziemiu posiada ona jedno okno z okiennicami. Druga kondygnacja podzielona została na sześć osi, które wyznaczają słupy konstrukcji szkieletowej biegnące od podwaliny do górnego rygla. Między słupami rozpięty został rygiel podokienny. Całość tworzy dość regularną kratownicę. W jej centralnym polu znajduje się otwór okienny. W dolnych polach, bo bokach czterech centralnych słupów znajdują się listwy ułożone w trójkąty. W samym szczycie znajdują się krzyżujące się zastrzały tworzące romby. W środkowym, romboidalnym polu, umieszczono okienko doświetlające poddasze. Wypełnienie konstrukcji szkieletowej stanowi cegła.
W Michalu warto zwrócić również uwagę na inne domy o podobnej architekturze (nr 2, 4, 12) pochodzące również z początku XX wieku, a także obiekty związane z funkcjonującym niegdyś w pobliżu folwarkiem, do których należy dwór z początku XX wieku, kuźnia i kilkukondygnacyjny młyn. W miejscowości zachowały się także przykłady drewnianej zabudowy typowej dla wsi olęderskich. Najcenniejszymi z nich są domy nr 9, 65 i 68, które łączyły pod jednym dachem część mieszkalną i gospodarczą, oraz budynki nr 69 i 133 należące do typu zagród rozproszonych. Te wzniesione w XIX wieku obiekty zachowały w dużej mierze swoją pierwotną formę i charakterystyczne elementy stolarki okiennej i drzwiowej.
Wyjątkowo atrakcyjnym zabytkiem jest Biała Karczma wzniesiona na przełomie XIX i XX wieku w sąsiedztwie przeprawy łączącej Michale z Grudziądzem, na miejscu starszego obiektu pełniącego funkcję gospody przynajmniej od XVI wieku. Odrestaurowany w ostatnich obiekt cechuje się wysokimi walorami architektonicznymi, a jego najcenniejszą część stanowi obszerna sala balowa ze sceną dla orkiestry, galerią i wspaniałymi malarskimi dekoracjami wykonanymi około 1900 roku. Biała Karczma słynęła przed 1945 rokiem z działającej w niej restauracji oraz nieistniejącej od lat powojennych muszli koncertowej i pięknego parku. Obecnie obiekt pełni ponownie funkcje restauracyjne.
Niemałą atrakcją dla miłośników techniki jest most kolejowo-drogowy łączący Michale z Grudziądzem, noszący imię Bronisława Malinowskiego (1951-1981), polskiego lekkoatlety, zdobywcy złotego medalu na olimpiadzie w Moskwie (1980) i srebrnego w Montrealu (1976) w biegu na 3000 m z przeszkodami. Most został zbudowany w latach 1876-1879. Jego konstrukcję tworzy jedenaście przęseł wspartych na dwunastu potężnych filarach. W momencie oddania go do użytku most grudziądzki liczył prawie 1100 m długości i był najdłuższym obiektem tego typu na terenie państwa niemieckiego. Z uwagi na swoje strategiczne znaczenie został on dwukrotnie zniszczony w czasie drugiej wojny światowej – we wrześniu 1939 roku przez wycofujące się oddziały polskie oraz w 1945 przez Niemców. Odbudowano go w latach 1947-1951. W 1981 roku w wypadku samochodowym na moście poniósł śmierć jego patron – Bronisław Malinowski.
Do czasów współczesnych nie zachowały się niestety żadne ślady średniowiecznego kościoła, który funkcjonował w Michalu jeszcze w połowie XVI wieku. Świątynia ta została przed 1565 rokiem przejęta przez osiedlonych w okolicy olędrów i przestała istnieć w kolejnym stuleciu. Niewykluczone, że zajmowane przez nią miejsce znajdowało się w pobliżu nieczynnego od 1945 roku cmentarza ewangelickiego, na którym odnaleźć można ślady dawnych pochówków.
